Bezskuteczność czynności prawnych dłużnika
Ustawodawca celem przeciwdziałania praktykom podejmowanym przez niektórych dłużników, zmierzających de facto do pokrzywdzenia wierzycieli określił jakie czynności dłużnika – ze względu na ich charakter oraz czas ich dokonania – są bezskuteczne w stosunku do masy upadłości. Dlatego też czynności prawne dłużnika są poddawane, w postepowaniu upadłościowym, szczegółowej i wnikliwej ocenie.
Rodzaje bezskuteczności czynności prawnych dłużnika
Wyróżniamy czynności prawne dłużnika:
- bezskuteczne z mocy prawa,
- bezskuteczne na skutek uznania przez sąd z urzędu, bądź na wniosek syndyka
Czynności bezskuteczne w stosunku do masy upadłości z mocy samego prawa
Czynności bezskuteczne z mocy samego prawa to czynności, na skutek których dłużnik rozporządził swym majątkiem w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, a ponadto dokonanych w sposób:
- nieodpłatny
lub
- odpłatny (wartość świadczenia dłużnika w rażącym stopniu przewyższa wartość świadczenia otrzymanego przez dłużnika )
Czynności bezskuteczne w stosunku do masy upadłości na skutek uznania przez sąd z urzędu lub na wniosek syndyka
Ustawodawca przewiduje, iż bezskuteczne w stosunku do masy upadłości są również odpłatne czynności prawne dokonane przez dłużnika w ciągu sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, w których drugą stroną czynności jest:
- małżonek,
- krewny lub powinowaty w linii prostej,
- krewny lub powinowaty w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie,
- osoba pozostająca z dłużnikiem w faktycznym związku, prowadzącym z nim wspólne gospodarstwo domowe,
- przysposobiony,
- przysposabiający
– chyba że druga strona czynności wykaże, iż nie doszło do pokrzywdzenia wierzycieli.
Jak syndyk sprawdza majątek dłużnika?
- z całą pewnością weryfikacja przez syndyka sytuacji majątkowej dłużnika nie polega na niepokojeniu dłużnika w jego miejscu zamieszkania, a na ocenie danych pochodzących ze stosownych rejestrów – syndyk bowiem może żądać od organów administracji samorządu terytorialnego informacji dotyczących majątku dłużnika,
- syndyk kieruje zapytanie do Urzędu Skarbowego, właściwego dla dłużnika, celem uzyskania kompleksowych informacji o dłużniku, koniecznych do oceny jego sytuacji majątkowej. W szczególności syndyk drążyć będzie kwestię czynności dłużnika dokonywanych przez niego w okresie pięciu lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Należy pamiętać, iż czynności typu sprzedaż, czy darowizna podlegają obowiązkowi rejestracji w Urzędzie Skarbowym. Dlatego też jeżeli dłużnik dokonał takich czynności to syndyk z pewnością ustali fakt ich dokonania,
- syndyk zwraca się również z wnioskiem do komornika o poszukiwanie majątku dłużnika – z ograniczeniem do baz danych, co do których komornik sam ma dostęp. W ten prosty sposób syndyk ma możliwość ustalenia i zweryfikowania stanu majątkowego i zarobkowego dłużnika.
Podsumowanie
A zatem należy mieć świadomość, iż zatajenie informacji w postępowaniu upadłościowym może mieć dotkliwe i negatywne dla dłużnika konsekwencje. Podanie nieprawdziwych może stanowić przesłankę nie tylko do umorzenia postępowania upadłościowego, ale też stanowić podstawę odpowiedzialności karnej. Dlatego tak ważne jest rzetelne i odpowiedzialne przygotowanie się do zainicjowania postępowania. Zapraszamy do kontaktu.