Etapy postępowania upadłości konsumenckiej
Upadłość konsumencka składa się z następujących etapów:
- dłużnik składa wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej;
- sąd, na posiedzeniu niejawnym, orzeka o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej oraz wyznacza osobę syndyka;
- syndyk tworzy listę wierzytelności i weryfikuje co wchodzi w skład masy upadłości;
- majątek dłużnika zostaje zlikwidowany (sprzedany);
- syndyk dzieli fundusze pomiędzy wierzycieli oraz sporządza projekt planu spłaty;
- sąd postanowieniem ustala plan spłaty wierzycieli.
Zdecydowana większość dłużników jest przekonana, iż do zainicjowania postępowania upadłości konsumenckiej konieczną przesłanką stanowi posiadanie majątku przez dłużnika, z którego wierzyciele uzyskają zaspokojenie wierzytelności. Powyższa okoliczność nie stanowi jednak warunku koniecznego do uruchomienia procedury upadłościowej.
Odmienności procedury upadłościowej, w przypadku braku majątku dłużnika
Postępowanie upadłościowe, w przypadku braku majątku dłużnika, różni się nieco od standardowej procedury – brak jest tu bowiem aktywów majątkowych możliwych do spieniężenia – co niewątpliwie ma przełożenie na szybkość postępowania.
Różnice w procedurze, w przypadku braku majątku dłużnika, dotyczą w gruncie rzeczy:
- dłużnik już na etapie uzasadniania wniosku o ogłoszenie upadłości zobowiązany jest do szczegółowego wyjaśnienia powodów uzasadniających brak posiadania aktywów majątkowych,
- ograniczeniu czynności syndyka do sporządzenia listy wierzytelności oraz zweryfikowania sytuacji majątkowo – bytowej dłużnika,
- nacisku syndyka na ustalenie możliwości zarobkowych dłużnika celem ustalenia jego możliwości w spłacie wierzycieli,
- dłużnik rozpoczyna spłatę wierzycieli zgodnie z ustalonym przez sąd planem spłaty,
- w przypadku nieposiadania przez dłużnika także dochodu umożlwiającego na realizację ustalonego przez Sąd planu spłaty wierzycieli Sąd rozważy umorzenie wszystkich wierzytelności warunkowo do pięciu lat, bądź umorzenie wierzytelności bez ustalenia planu spłaty – w przypadku gdy sytuacja dłużnika nie rokuje poprawy jego sytuacji materialnej.
Koszty postępowania upadłościowego, w przypadku braku majątku dłużnika
W omawianej sytuacji, w przypadku gdy dłużnik nie posiada majątku, jak również dochodu umożlwiającego ich pokrycie – Skarb Państwa tymczasowo pokrywa te koszty, które następnie są wliczane do planu spłaty wierzycieli. Oczywiście w przypadku gdy osobista sytuacja dłużnika wskazywać będzie na niemożność regulowania jakichkolwiek opłat, Sąd postanowieniem umorzy wszelkie zobowiązania, a kosztami postępowania upadłościowego zostanie obciążony w całości Skarb Państwa.
Możliwe zakończenia postępowania upadłości konsumenckiej, w przypadku braku majątku dłużnika
- pierwszą z możliwości, najbardziej korzystną dla dłużnika, jest umorzenie zobowiązań, bez ustalenia planu spłaty wierzycieli,
- istnieje także możliwość warunkowego umorzenie zobowiązań, bez ustalania planu spłaty, w przypadku gdy niezdolność dłużnika do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli nie charakteru trwałego. W takim przypadku Sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli, pod warunkiem, że w terminie pięciu lat od uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli żaden wierzyciel, ani upadły, nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli, w wyniku którego Sąd uchyliłby powyższe postanowienie i ustaliłby plan spłaty wierzycieli,
- zdecydowanie najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest jednak ustalenie planu spłaty wierzycieli, czyli szczegółowego harmonogramu spłaty posiadanych wierzycieli przez dłużnika. Podkreślenia wymaga, iż nie jest to spłata całkowita, a spłata dostosowana do możliwości zarobkowych dłużnika, w określonym czasie. Sąd ocenia możliwości zarobkowe dłużnika, czyli jego wykształcenie, wiek, posiadane doświadczenie zawodowe, stan zdrowia czy też sytuację na rynku pracy oraz uwzględnia koszty utrzymania dłużnika oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika. Sąd ponadto ocenia w jaki sposób dłużnik dopuścił do powstania zadłużenia. Na tej podstawie Sąd ustala jaką miesięcznie kwotę dłużnik może przeznaczać na spłatę zobowiązań,
- ostatnim z możliwych zakończeń postepowania upadłości konsumenckiej, najmniej korzystnym dla dłużnika jest postanowienie o odmowie ustalenia planu spłaty wierzycieli lub umorzeniu zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowego umorzenia zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, w przypadku gdy dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy – na przykład poprzez trwonienie majątku lub poprzez celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań, jak również gdy w okresie dziesięciu lat przed zgłoszeniem wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do dłużnika prowadzono postepowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań. Niemniej nawet w takim przypadku ustawodawca przewidział możliwość zakończenia postepowania z korzyścią dla dłużnika – w przypadku gdy jest to uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Z całą pewnością pomoc prawnika już na etapie przygotowania wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest nieoceniona, albowiem profesjonalne wsparcie przyspiesza i z pewnością usprawnia cały proces. Zapraszamy do kontaktu.